Хөгжлийн бэрхшээлтэй охид

Эрхэм найзуудаа,

Доорхи мэдээлэлтэй танилцан уу. Үүнийг орон нутаг дах ХБ-тэй иргэдийн байгууллагууд, хувь хүмүүст тараахыг хүсье. Сонирхсон оролцогчдод миний бие нь хувь хүнийхаа хувьд бичсэн түүхийг нь орчуулах, Гадаадын болон Монголын Хөгжлийн Бэрхшээлтэй Хүмүүст зориулан нээсэн өөрийн цахим хуудас болох

http://www.oidov.blogspot.com/ дээр тавих байдлаар дэмжлэг үзүүлэх боломжтой.  

Английн нэр хүндтэй сонин болох Guardian UK-ээс хөгжлийн бэрхшээлтэй охидын өмнө тулгардаг бэрхшээлүүдийг харуулсан түүх бичих сонирхолтой уралдаан зарласан байна.

Тухайлбал дараах асуудлуудыг хөндсөн байвал:

• Хөгжлийн Бэрхшээлтэй Хүмүүсийн Эрхийн Тухай НҮБ-ын Конвенци болон Хүүхдийн Эрхийн Тухай НҮБ-ын Конвенцид заасан эрхээ эдэлхэд ХБ-тэй охидод ямар бэрхшээлүүд тулгардаг вэ?
• ТББ-ууд болон Засгийн Газар, Төр Захиргааны байгууллагууд ХБ-тэй охидын эрхийг хамгаалж асуудлыг шийдвэрлэх ажлыг хэр сайн хангалттай/хангалтгүй хийж байна?
• Хөгжлийн Бэрхшээлтэй Хүмүүсийн Эрхийн Тухай НҮБ-ын Конвенцид тусгагдсан хөгжлийн бэрхшээлийн бүх төрлүүдийг хөгжлийн бодлого болон хөтөлбөрүүдэд эрх тэгш ижил хэмжээнд тусгаж чадаж байна уу?
• ХБ-тэй охидын хүйсийн асуудал нь хөгжлийн бэрхшээлийн асуудлыг хэр их хүндрүүлж байна?
• Хөгжлийн Бодлого Баригчид ХБ-тэй охидыг өөрийн бодлого хөтөлбөртөө оруулж байх нөхцөлийг хэрхэн хангах вэ?

Бичүүлсэн түүхээ ирүүлэх эцсийн хугацаа 13-06-2011.

Илүү дэлгэрэнгүй доорхи холбоосоос харна уу.

http://www.guardian.co.uk/journalismcompetition/2011-theme-disabled-girls



Dear Friends,

Personally, I am expressing my support to the interested applicants in translation of the story as well as posting it on my blog www.oidov.blogspot.com designed for bridging Mongolian and International Disability communities.


An interesting initiative from the Guardian UK - they've announced a competition for stories that will feature the challenges faced by disabled girls.

Some of the questions the Guardian is asking are the following:

• What are the challenges disabled girls face in accessing their rights under UNCRC and UNCRPD?
• To what extent are NGOs and national governments meeting the needs and rights of disabled girls?
• Are all the different types of disabilities under the UNCRPD ebing equally included in development programme and policies?
• To what extent is gender exacerbating the issue?
• How can the larger development community ensure that it includes disabled girls within its own policies and programmes?

The deadline for submission is 13 June.

http://www.guardian.co.uk/journalismcompetition/2011-theme-disabled-girls

 

Би амьдралд хайртай.

Төрөлхийн гаргүй, хөлгүй хүний өөрийн амьдралын тухай ярисан зүйл. Өглөө орноосоо ч босоход хэцүү, хоол хийж идэхдээ ч хүний хараан доор байж болох тэрээр хэзээ ч энэ амьдралд бууж өгөөгүйгээр барахгүй бусдад яаж хүч чадалтай байх талаар урамшуулж байгаа юм.

- Миний нэрийг Ник Войжик гэдэг. Би дэлхийгээр аялаж, загасчилч, голф тоглож мөн сэлэх дуртай. Би амьдралд хайртай. Би аз жаргалтай хүн.

- Би амьдралынхаа турш найдваргүй, нурж унасан, ганцаардсан байдалтай байсан. Энэ ямар ч утга зорилгогүй юм шиг байсан. Миний амьдралд ямар ч зорилго байхгүй, сургуульдаа явах ч зорилго байгаагүй. Би Их Сургуульд ч явж чадна гэж бодож байгаагүй. Энэ нэг л хүйтэн байсан.

Би яг яаж илэрхийлэхээ мэдэхгүй байна. Гэхдээ энэ яг энэ амьдралд дийлэгдсэн юм шиг байсан.

- Маш их баярлалаа. Та бүгдийг харахад маш сайхан байна.

Надад гар хөл аль нь ч  байхгүй. Гэхдээ надад жижигхэн тахианы бөмбөрийн хэрэгсэл байгаа.

- Таалагдаж байна уу? Хүн бүр үүнийг сонсоод ойлгохоор байгаа биз. Одоо жаахан Техно ая явъя.

- Та нарт таалагдаж байна уу? Энэ дажгүй байсан уу?

Үргэлжлүүлэн энэ доорхи холбоосыг дараад бичлэгийг нь монгол хэл дээр үзнэ үү:

 http://www.youtube.com/watch?v=XEke4B9F2ck

Николай Кобельков - Гайхамшигт хүний тухай.

Николай Кобельковын амьдрал vнэхээр эр зоригийн гайхамшигаар дvvрэн билээ. Эрхтэн эрvvл саруул бvтэн хvмvvс амьдралд доошоо орж, ууж согтуурч байхад тэрбээр эрхтэн бvрэн бvтэн хvмvvсээс дутахааргvй амьдарч байгаа нь тvvнийг дэлхийд алдаршуулж, тvvгээр ч vл барам vр ач нартаа vлдээх єв хєрєнгє хvртэл хурааж чаджээ. Интернетэд Николайн амьдралын талаар «байдаг л нэг» намтар, гэхдээ бас алдаа мадагтай байх нь зєндєє бий. Харин тvvний амьдралын талаар австри улсын албан ёсны << Prater Dynastien >> сайтаас Николайн гэр бvлийнхний тухай нэлээд бодит мэдээлэл олж авсныг та бvхэнд толилуулж байна.

Николай 1851 оны 7 дугаар сарын 22-нд Оренбург мужийн Вознесенск хотод Василий болон Наталья Кобельковынхны гэрт тєржээ. Дєрвєн мєчгvй хvvхэд тєрсєнд эцэг эх нь vнэхээр балмагджээ. Тэгээд нэртэй эмч домч нарыг зєвєлгєє авахаар дууджээ. Эцэг Василий Кобельков нь тэр vед хотын дарга, чинээлэг нэгэн байсан болохоор хамгийн сайн эмч нарыг урьж залсан нь мэдээж. Хичнээн ухаантай эмч нарыг урьж залсан ч тэд Николайн дєрвєн мєчийг ургуулж эс чадав. Энэ аномаль (хэвийн бус) vзэгдлийн талаар эмч нар таамаглахаас цаашгvй vлдэв. Тэдний vзэж байгаагаар: энэхvv «аажим ампутаци (мєчгvй болгох)» нь «vр хєврєл эхийн умайд уутанд бойжиж байхад цуултархаг утаснууд vр хєврєлийг ороож багласнаас болж хэвийн бус гаж хєгжил явагдахад хvрдэг. Энэхvv цуултархаг утаснууд бойжиж буй vр хєврєлийн гарын хуруу, хєлийг ч «тасдах» аюултай гэнэ. Николайн хувьд энэ аномаль vйл явц хэтэрч дєрвєн мєчгvй болгожээ. Баруун мєрєнд нь жаахан ургацаг vлджээ. Энэ ургацагаар Николай бага зэргийн хєдєлгєєн хийдэг нь тvvнийг дэлхийд алдаршуулжээ.

Николайн биеийн бусад хэсгийн єсєлт хэвийн явагдаж байгаад эцэг эх нь баярлаж байв. Хоёр настай байхдаа ургацагаараа тулж явж эхлэв. Том болох тусмаа улам гавшгай хєдлєх болсон нь харсан хvмvvсийг vнэхээр гайхашруулж байв. Сургуульд багш нар нь хvvгийн эр зоригийг биширч тvvнийг бичvvлж сургахаар шамдав. Николай баруун мєрнийхєє ургацагийг хацартаа наан vг vсгийг гоё бичдэг байв.

Хєгжлийн бэрхшээлийг vл хайхран амьдралын хvнд нєхцєлд залуу Николай янз бvрийн энгийн багаж хэрэгслийн тусламжтайгаар ан хийх, загас барих, морь унах зэрэг vйлдлийг хийж сурчээ. 18 насандаа Оренбург мужийн алтны уурхайд тєлбєрийн данс болон тооцооны бусад баримтуудыг цэгцлэхэд оролцон ажиллаж байлаа. Энэ ажлаа хийгээд удаагvй байтал 1870 онд тvvний амьдралд хувь тавиланг нь єєрчилсєн vйл явдал болов. Театрын нэрт продюсер Берг Николайг яармаг дээр харж єєрийн театрт ажиллахыг урив.

Кобельков 20 наснаасаа эхлэн театрын vйл ажиллагаагаа эхлэж Оросын олон хотууд, дараа нь Европт айлчан тоглолт хийв. Тvvний vзvvлбэр нь энгийн боловч тvvнээс их авхаалж самбаа ур чадвар шаардаж байлаа. 1900 онд тvvний тайзан дээрх «эв дvйг» харуулсан богино хэмжээний киноны зураг авалтанд оржээ. Кинонд Николай бартай торонд байдаг «vхлийн vзvvлбэр»-ийг л оруулаагvй байна.

Европоор айлчлан тоглолт хийж байхдаа хайр сэтгэлтэй бvсгvй болох 18 настай Анна Шарлотта Вилферттэй учирчээ. Анна Николайд хайраа илчилж 1876 онд дурласан хосууд Вена хот дахь евангелийн сvмд хуримаа ёсложээ. Анна жирэмслэхэд Николай єєртэйгєє адил зэрэмдэг хvvхэд гарах байх гэж их айж байжээ. Гэтэл ууган хvv Александр нь цоо эрvvл тєржээ. Кобельковынх 5 хvv (Александр, Отто, Николай, Пауль, Ернст), Хелена гэдэг нэг охинтой. Хvvхдvvдийнх нь бага насны амьдрал Вена хотод єнгєрч, том болсон vедээ эцгийгээ галт тэргэнд явахад нь дагалдаж явдаг болжээ.

1906 онд Кобельковынхан Венийн Пратер паркад анхны газраа худалдан авч хэд хэдэн vзvvлбэрийн газар, тvvний дотор унадаг дугуй болон чаргаар гулсах газруудыг байгуулжээ. Дараа нь дахин хоёр газар худалдан авч жvжигчнээс чинээлэг хєрєнгєтєн болтлоо єєрчлєгджээ. Энэ єв хєрєнгє нь тvvнийгэр бvл болон vр садыг нь 1970 он хvртэл хангалттай амьдрах бололцоог олгожээ. 1970 онд Пратер паркийг сэргэн єєрчлєн босгох ажил эхлэж, оронд нь орчин vеийн байшин барилга барьж эхлэжээ. Мэдээжийн хэрэг энэ газрыг эзэмшигчид багагvй мєнгєн нєхєн тєлбєр авсан нь ойлгомжтой.

1912 онд унадаг євчнєєс болж эхнэр Анна нь нас барав. Николайн хувьд энэ явдал vнэхээр том цохилт болов. «Эхнэр маань энэ дэлхийд урьд ємнє нь байгаагvй хамгийн сайн хvн байв. Тэр надад жаргал єгєхийн тулд миний амьдралд охин тэнгэр шиг орж ирсэн билээ» хэмээн тэрбээр ярьж байжээ. Аннагаа нас барснаас хойш  Кобельков энд тэнд явж концерт тоглохоо больж Венад очиж гэр бvл, vр хvvхдvvдийнхээ дунд амар жимэр амьдарсаар 1933 оны 1 дvгээр сарын 19-нд нас баржээ.

Эх сурвалж: www.caak.mn

“ASIA TRY 2011” МОНГОЛД / ASIA TRY 2011 in MONGOLIA

“ASIA TRY 2011” МОНГОЛД  /  ASIA TRY 2011 in MONGOLIA

Манай  нийгэмд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний талаарх зөв ойлголт хандлага хараахан бүрэн төгс бий болж чадаагүй байна. Нийгэмд зөв хандлага бий болж чадаагүй байгаа нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд хүний эрхийн наад захын эрхийг эдэлж, өөрийн үзэл бодол, хүсэл зорилгоор чөлөөтэй амьдарахад саадыг үүсгэж байна. Уг асуудал нь нийтийн тээвэр, барилга байгууламж зэрэг хаана ч дэд бүтцийн саад тэдэнд тулгарч байдгаар харагдана. Энэ нь Азийн ихэнх орнуудад ч мөн тулгардаг асуудал.

Гэвч  зарим улс орнуудад хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүс бие даан бусдаас хараат бус амьдрах хөдөлгөөнөөр нийгмийг өөрчлөх идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байна. Бид ч хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг цөм болгосон, өөрсдийн оролцоо, үзэл бодлоо нийгэмд таниулах, нөлөөллийн үйл ажиллагааг өрнүүлж нийгмийг хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүст ээлтэй болгон өөрчлөх зорилгоор анхны “Түгээмэл Хөгжил” хараат бус төвийг 2010 онд үүсгэн байгуулсан.

1970-аад оноос Азид тэр дундаа Японд маш хүчтэйгээр өрнөж эхэлсэн хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хөдөлгөөн 1980 он гэхэд олон арга хэлбэрээр үйл ажиллагаа явагдах болсон. Үүний нэг ажил “TRY” – “Сорих” хэмээн нэрлэх хүнд хэлбэрийн хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн оролцоотой аяллын хэлбэрээр зохион байгуулагдах нөлөөллийн үйл ажиллагаа байсан.

1986 онд анх Осака болон Токио хотын хооронд хийгдэж эхэлсэн аялал, 2007 оноос эхлэн Азийн орнуудын хараат бус төвүүдийн Кокорозаши  сүлжээнийхэн хамтран олон улсын үйл ажиллагаа болгон өргөжүүлэн тогтмол давтамжтай явуулж байна. Кокорозаши сүлжээнд Азийн 8 орон  багтдаг бөгөөд 1999 онд Asia TRY in Thailand,  2001 онд “ASIA TRY” Япон, Солонгос хамтран хийсэн. 2007 онд “ASIA TRY in Korea, 2009 онд “ASIA TRY in Taiwan” зохион явагдаж байсан.

Энэ удаа “ASIA TRY 2011” үйл ажиллагааг Монголд хийхээр тус сүлжээнийхэн шийдвэрлэсэн болно. 

Зорилго

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүс бусдаас хараат бус амьдрах нөхцөл, боломжийг хүмүүст таниулах, уриалах, дэд бүтцийн стандартыг сурталчилах.

Зорилт

Аяллын явцад:

·    Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний хараат бус хөдөлгөөнийг сурталчлах

·    Хүнд хэлбэрийн хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний асаргааны өнөөгийн Монгол улсын системийн талаар төрийн байгууллагад өөрсдийн үзэл бодлоо илэрхийлэн ярих замаар тэдэнд Хараат бус амьдрах системийн талаар таниулах

·    Нийгэмд саадгүй орчин бүрдүүлэх ажлыг уриалах, холбогдох дэд бүтцийн  стандартуудыг сурталчилах

·    Орон нутгийн хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүс, тэдний байгууллагуудад хараат бус амьдрах үзэл бодлыг ойлгуулах

Оролцогчид

Кокорозаши сүлжээ буюу Монгол, Япон, Солонгос, Тайвань, Камбодж, Непал, Пакистан, Казакстан улсын хараат бус төвүүд хүнд хэлбэрийн хөгжлийн бэрхшээлтэй гишүүд, туслахаар оролцох оюутан залуучууд нийлсэн 75 хүн.

Хугацаа

2011 оны 6 сарын 26-аас 7сарын 5-ны өдрүүдэд. Нийт 10 хоног. 

Үйл ажиллагаа явагдах газар

Монгол улсын Улаанбаатар хот, Дархан, Эрдэнэт, Бага-Нуур, Налайх, Төв аймаг гэсэн  чиглэлд аялал зохион байгуулагдана.

Сонирхвол: Taiwan Try 2009:

http://www.taiwantoday.tw/ct.asp?xitem=62186&ctnode=413&mp=9

“Түгээмэл Хөгжил” хараат бус төвийн хүсэлтээр нийтлэв..